Self reflex Volume 0.01

 Μία από τις συχνότερες ερωτήσεις που καλούμαι να απαντήσω όταν λέω σε κάποιον ότι είμαι φωτογράφος είναι ποια είναι η αγαπημένη μου φωτογραφία. 
 Η ερώτηση δεν διατυπώνεται πάντα με τον ίδιο τρόπο αλλά έρχεται με διαφορετικές παραλλαγές όπως αν θεωρώ κάποια φωτογραφία ξεχωριστή, ποια μου αρέσει περισσότερο, αν με κάποια φωτογραφία νιώθω κάποια ιδιαίτερα συναισθήματα και μου γεννάει συγκεκριμένες αναμνήσεις και τέλος αν νιώθω περήφανος που τράβηξα κάποια φωτογραφία.

 Όσο και αν απλή φαίνεται αρχικά αυτή η ερώτηση μου είναι πάρα πολύ δύσκολο να απαντήσω έτσι απλά για τις φωτογραφίες που παράγω επαγγελματικά ή προσωπικά. 
 Για να σας δώσω να καταλάβετε πρέπει να προσπαθήσω να σας εξηγήσω πώς βλέπω την διαδικασία της φωτογραφίας γενικά και πώς την προσεγγίζω τόσο δημιουργικά όσο και τεχνικά.

 Όταν πρωτοξεκίνησα, ερασιτέχνης ακόμη πήρα μία κάμερα στα χέρια μου και χωρίς πολλές τεχνικές γνώσεις άρχισα να βγάζω φωτογραφίες. Στο στάδιο αυτό το αρχικό δεν με ενδιέφερε το τεχνικό κομμάτι απλά τραβούσα φωτογραφίες γιατί μου άρεσε και μου έδινε χαρά.
 Σαν θέμα είχα επιλέξει πορτραίτα των κοντινών μου ανθρώπων, το σκυλάκι μας, κάποιες κοινωνικές εκδηλώσεις συγγενών και φίλων, διάφορα τοπία στα μέρη που πήγαινα διακοπές, λίγο φωτογραφία δρόμου και γενικά ότι μπορούσα και είχα πρόσβαση να φωτογραφίσω. Σιγά σιγά άρχισα να μελετάω θεωρία της φωτογραφίας από βιβλία, δεν υπήρχε τότε ακόμη τόσο διαδεδομένο το Internet σαν πηγή πληροφόρησης, και να προσπαθώ να εξασκώ τις τεχνικές που διάβαζα στην πράξη. Με τον καιρό άρχισα να καταλαβαίνω τι κάνω και να βλέπω μία μικρή αλλά σταδιακή βελτίωση. Η πραγματική πρόοδος άρχισε να σημειώνεται ύστερα από την παρακολούθηση εξειδικευμένων σεμιναρίων σε διάφορους τομείς της φωτογραφίας και της βιντεοσκόπησης.
 Όταν αποφάσισα να ασχοληθώ επαγγελματικά με την φωτογραφία είχα ήδη κάποιες γερές βάσεις για τεχνικές φωτογραφίας, αγόρασα τον απαραίτητο εξοπλισμό και ξεκίνησα πλέον να παράγω φωτογραφίες με τελείως διαφορετικό κριτήριο και αποτέλεσμα από αυτό που είχα ξεκινήσει.
 Άλλαξε δηλαδή ο τρόπος προσέγγισης, το workflow που λέμε με τον οποίο οργανώνω μία φωτογράφιση. Όταν πρωτοξεκίνησα εντελώς άπειρος τράβαγα πρώτα από την κάμερα αρκετές φορές και στην τύχη χωρίς κάποιο πλάνο για το τελικό αποτέλεσμα του τι θέλω να κάνω τεχνικά και αισθητικά στη φάση του post production. Σήμερα το workflow ξεκινάει αντίστροφα. Πλέον έχω στο μυαλό μου το τελικό αποτέλεσμα γνωρίζοντας ποια presets έχω διαθέσιμα στο Lightroom και πώς μπορώ να επεξεργαστώ τις φωτογραφίες στο Photoshop, δημιουργώ ένα moodboard για να έχω μία αφετηρία για να τη δω εγώ ο ίδιος ή να μπορώ να την δείξω στους συνεργάτες μου και τους φωτογραφιζόμενους. Με αυτόν τον τρόπο έχω ένα σημείο εκκίνησης ώστε την ώρα της φωτογράφισης να ξέρω τι τεχνικό εξοπλισμό να χρησιμοποιήσω, ποιες ρυθμίσεις να επιλέξω, ποιες οδηγίες και κατευθύνσεις να δώσω σε συνεργάτες και φωτογραφιζόμενους και πώς θα διαμορφώσω τον απαραίτητο φωτισμό, διάθεση και ατμόσφαιρα.

 Όταν κάνω αυτοκριτική στις φωτογραφίες μου έχω κάποια συγκεκριμένα κριτήρια που παίζουν ρόλο για τον τρόπο που τις κατατάσσω στο μυαλό μου και αυτά τα κριτήρια τα σκέφτομαι καθόλη τη διάρκεια της δημιουργικής διαδικασίας, από την ώρα πού βρίσκομαι στο σημείο φωτογράφισης με την κάμερα, ύστερα μπροστά στον ηλεκτρονικό υπολογιστή την ώρα του review που επιλέγω ποιες θα κρατήσω και ποιες θα απορρίψω μέχρι την τελική φάση του post production που οι φωτογραφίες παίρνουν την τελική τους μορφή. 

Επιγραμματικά τα κριτήρια αυτά είναι τα εξής:

1. Το θέμα της φωτογράφισης. 
2. Η σύνθεση, η έκθεση και ο φωτισμός της.
3. Η τοποθεσία που πήρε μέρος η φωτογράφιση.
4. Η μοναδικότητα της φωτογραφίας και ο βαθμός δυσκολίας επανάληψης της.
5. Τι με δίδαξε η συγκεκριμένη φωτογραφία σαν άνθρωπο και σαν φωτογράφο.
6. Τι συναισθήματα μου γεννάει η συγκεκριμένη φωτογραφία.

Το θέμα της φωτογράφισης

 Σαν επαγγελματίας φωτογραφίζω πορτραίτα σε studio και on location, καλλιτεχνικές και κοινωνικές εκδηλώσεις, ταξιδιωτική φωτογραφία και φωτογραφία δρόμου.

 Στην περίπτωση των πορτραίτων παίζει μεγάλο ρόλο η οικειότητα και τα συναισθήματα που νιώθω για τους δικούς μου ανθρώπους, συγγενείς και φίλους που τους γνωρίζω χρόνια και το "κλικ" που κάνω με ανθρώπους που συνεργάζομαι για πρώτη φορά και ανταλλάσσουμε την ενέργεια μας κατά τη διάρκεια της φωτογράφισης.
 Έχω την τύχη να έχω φωτογραφίσει αρκετούς καταξιωμένους καλλιτέχνες στον τομέα τους που παρακολουθούσα και θαύμαζα την δουλειά τους σαν θεατής ή ακροατής και όταν τους γνώρισα μέσα από τη συνεργασία μας επιβεβαιώθηκε γιατί ενστικτωδώς τους συμπαθούσα και είχαν μία ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου όχι μόνο για το ταλέντο τους αλλά και για την προσωπικότητα τους.
 Θεωρώ μία φωτογραφία ότι είναι πετυχημένη αν καταφέρω να αναδείξω την προσωπικότητα, το χαρακτήρα και τον ψυχισμό του κάθε ανθρώπου.

 Στην φωτογράφιση εκδηλώσεων με επηρεάζει η ενέργεια τόσο των ανθρώπων που παράγουν το performance όσο και του κοινού που συμμετέχει και το απορροφά. Την ώρα που φωτογραφίζω δεν νιώθω ότι εργάζομαι, γίνομαι και εγώ κομμάτι του κοινού, συμμετέχω ενεργά, απορροφώ την δυναμική και τα συναισθήματα της στιγμής που προσπαθώ να αποτυπώσω.
 Στις περιπτώσεις όπου η παράσταση, εκδήλωση απαρτίζεται από αγαπημένους μου συντελεστές μου είναι πολύ πιο εύκολο να ξεχωρίσω κάποιες φωτογραφίες ως πιο αγαπημένες.

 Στην ταξιδιωτική φωτογραφία παίζει ρόλο το μέρος, η φυσική του ομορφιά, η ενέργεια του, πόσο “δεμένος” νιώθω με αυτό και ποιά εποχή τού χρόνου και ώρα της ημέρας βρέθηκα σε αυτό. Όλα τα μέρη, όπως και οι άνθρωποι αλλάζουν συνεχώς και εξελίσσονται επιτρέποντας σε μας τους φωτογράφους να παράγουμε μοναδικές φωτογραφίες από ένα θέμα που αρχικά φαίνεται κοινότυπο ή ενδεχομένως έχει φωτογραφηθεί άπειρες φορές από άλλους φωτογράφους στο παρελθόν.  

 Στην φωτογραφία δρόμου επειδή επίκεντρο του ενδιαφέροντος μου είναι ο άνθρωπος, ξεχωρίζω τις φωτογραφίες εκείνες στις οποίες έχει “κάτσει” μια μοναδική φάση και αυτές που είχα μια στιγμή αληθινής επικοινωνίας και ένιωσα οικειότητα με έναν τελείως άγνωστο άνθρωπο, λες και τον γνώριζα μια ζωή ολόκληρη. 

Η σύνθεση, η έκθεση και ο φωτισμός της.

 Οι τρεις αυτές παράμετροι παίζουν καθοριστικό ρόλο για το πώς ξεχωρίζω μια φωτογραφία. Πρώτα από όλα η σύνθεση. Τι επέλεξα να βάλω μέσα στο κάδρο και τι απέρριψα. Τι φακό χρησιμοποίησα και πιο εστιακό μήκος. Ποια ήταν η απόσταση μου από το θέμα. Τι είναι σε εστίαση και τι out of focus. Ακολούθησα κάποιον κανόνα όπως 3/3, χρυσή αναλογία, τρίγωνο ή την συνέθεσα εντελώς ελεύθερα. Αρκετές φορές κοιτώντας μέσα από το viewfinder ξέρω ακριβώς τι κάδρο θέλω να φτιάξω και άλλες φορές προκύπτει μια πολύ ενδιαφέρουσα σύνθεση με crop στην φάση του post production.
 Ύστερα έρχεται η έκθεση που αποτελεί το τεχνικό κομμάτι, που με τον καιρό και την εμπειρία έχει κατά μία έννοια αυτοματοποιηθεί. Οι περισσότερες φωτογραφίες που παράγω έχουν την έκθεση dead on με τα shadows, midtones και highlights μέσα στα αποδεκτά όρια και το white balance ρυθμισμένο σε θερμοκρασία ανάλογη με τις πηγές φωτισμού.
Δημιουργικά μου αρέσει επίσης να παράγω φωτογραφίες στα δύο άκρα, Low key και High key και όταν η δυναμική περιοχή μιας σκηνής ξεπερνά τα όρια της κάμερας να χρησιμοποιώ την τεχνική του HDR είτε κατευθείαν στην κάμερα είτε στο post.
 Τέλος το πιο σημαντικό είναι ο φωτισμός. Η κατεύθυνση, η ποσότητα και η ποιότητα του.
Οι τρεις αυτές μεταβλητές παράμετροι για μένα καθορίζουν την ατμόσφαιρα, την ένταση, την ενέργεια και την διάθεση μιας φωτογραφίας. Σαν φωτογράφος έχω μάθει να εργάζομαι με τεχνητό φωτισμό που μπορώ να τον ελέγξω και μου επιτρέπει να είμαι ευέλικτος, με φυσικό φωτισμό που μου επιτρέπει την δημιουργία μοναδικών και αρκετές φορές απρόοπτων φωτογραφιών και με συνδυασμό τεχνητού και φυσικού φωτισμού που μου προσφέρει την δυνατότητα να έχω στην διάθεση μου τα πλεονεκτήματα και των δύο κόσμων, εμπλουτίζοντας το τεχνικό μου ρεπερτόριο.

Η τοποθεσία που πήρε μέρος η φωτογράφιση.

 Σε περιβάλλον στούντιο βρίσκομαι πλέον μόνο για φωτογράφιση πορτραίτων. Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις βρίσκομαι σε κάποιο μέρος, κυρίως στην Αθήνα και στην υπόλοιπη Ελλάδα.
 Στις φωτογραφίες πορτραίτων on location πέρα από το κλικ που κάνω με τον άνθρωπο που φωτογράφησα με επηρεάζει και το μέρος που πραγματοποιήθηκε η φωτογράφιση. Το ίδιο συμβαίνει και στις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις. Η ενέργεια και η αισθητική που έχει ένας χώρος, ένα θέατρο, ένα συναυλιακό κέντρο επηρεάζουν την επιλογή μου. Στην ταξιδιωτική φωτογραφία θεωρώ αυτονόητο αφού το θέμα των φωτογραφιών τις περισσότερες φορές είναι η ίδια η τοποθεσία ότι αποτελεί το καθοριστικότερο κριτήριο επιλογής. Τέλος στην φωτογραφία δρόμου ψάχνω πιο πολύ για τον άνθρωπο και δεν με νοιάζει τόσο πολύ το μέρος, αλλά είναι κάποιες φορές που τυχαίνει ο τόπος να προσθέτει μια σουρεαλιστική διάθεση μέσα από την δημιουργία αντιθέσεων.

Η μοναδικότητα της φωτογραφίας και ο βαθμός δυσκολίας επανάληψης της.

Κακά τα ψέματα στην σύγχρονη εμπορική φωτογραφία το να μπορείς να παράγεις μια πραγματικά μοναδική φωτογραφία είναι πάρα πολύ δύσκολο. Χωρίς να το καταλαβαίνω οι προσλαμβάνουσες μου έχουν ανοίξει με την χρήση του Internet και χιλιάδων φωτογραφιών που βλέπω από αξιόλογους και ταλαντούχους συναδέλφους και αποτελούν για μένα πηγή έμπνευσης και διέγερσης της φαντασίας μου. Έτσι τις περισσότερες φορές αισθάνομαι ότι στην ουσία κάνω ένα remix όσων έχω δει και έχουν καταγραφεί στο μυαλό μου προσθέτοντας βέβαια πάντα το δικό μου ύφος και αισθητική.
 Υπάρχουν όμως ορισμένες φορές, λίγες είναι αυτές που κάποιες φωτογραφίες που έβγαλα δεν μοιάζουν με καμία άλλη. Ε, αυτές λοιπόν, τις έχω σε ξεχωριστή θέση.

Τι με δίδαξε η συγκεκριμένη φωτογραφία.

 Ή πιο σωστά τι με διδάσκει κάθε φωτογραφία που βγάζω. “Επιτυχημένη” ή “Αποτυχημένη”.
Σαν φωτογράφος ασχολούμαι τις περισσότερες φορές με τις “Αποτυχημένες” για να δω όλα τα λάθη που έκανα και να προσπαθώ να μην τα επαναλαμβάνω ώστε σιγά σιγά να προοδεύω και να γίνομαι καλύτερος.
 Σαν άνθρωπος κρατάω στο μυαλό και την καρδιά μου όλες αυτές που μου μαθαίνουν πως να βλέπω τον κόσμο χωρίς κάμερα.

Τι συναισθήματα μου γεννάει μια φωτογραφία.

 Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής τα συναισθήματα τα νιώθω όταν φωτογραφίζω, εκείνη την στιγμή της δράσης. Ένας από τους λόγους άλλωστε που αγαπάω τόσο την φωτογραφία είναι γιατί μου επιτρέπει, παρόλο που είμαι από την φύση μου πολύ εσωστρεφής άνθρωπος, να εξωτερικεύω όλα αυτά που αισθάνομαι. 
 Αργότερα στην φάση του post production προσεγγίζω τις φωτογραφίες με πιο αναλυτικό τρόπο για να εστιάσω σε τι πρέπει να φτιάξω. Όταν τις δημοσιεύω στο site μου, στα social media ή τις εκθέτω σε φυσικούς χώρους αυτό που μου αρέσει είναι ότι μέσα από την δική σας ματιά και ερμηνεία ξανανιώθω κάποια από αυτά τα συναισθήματα ή ακόμα καλύτερα απορροφώ καινούρια, τα δικά σας.

 Με τόσα κριτήρια θα καταλήξατε στο συμπέρασμα ότι κάθε φορά που διαλέγω μια φωτογραφία το υπεραναλύω όμως δεν είναι έτσι στην πραγματικότητα. Όταν πρωτοξεκίνησα ίσως ξόδευα πιο πολύ χρόνο για να επιλέξω. Ήθελα να νιώθω πιο σίγουρος ότι έχω διαλέξει σωστά. Τώρα πια διαλέγω σχεδόν αυτοματοποιημένα. Ενστικτωδώς από την ώρα του κλικ μέχρι την επεξεργασία γνωρίζω ποια φωτογραφία είναι keeper.
Αρκετές είναι οι φορές στο παρελθόν που σκεφτομουν αν έχω κάνει σωστή επιλογή, αλλά να σας πω την αλήθεια προτιμώ την φάση που είμαι τώρα που υπερτερεί η διαίσθηση της τεχνικής ανάλυσης. Μου επιτρέπει να είμαι ο εαυτός μου κυριολεκτικά και καλλιτεχνικά και να παίρνω το "ρίσκο" της επιλογής χωρίς χρονοτριβές και πισωγυρίσματα.

 Αν αντέξατε να διαβάσετε μέχρι εδώ και επιβιώσατε των τεχνικών όρων και της φλυαρίας που με έπιασε στο συγκεκριμένο log συγχαρητήρια και σας ευχαριστώ.
 Στο log αυτό θέλω να εγκαινιάσω μια καινούρια κατηγορία logs στο Journal των Essential Pixels που την ονόμασα "Self Reflex", (αυτο-αντανάκλαση).
 Κάθε Παρασκευή θα μοιράζομαι μαζί σας φωτογραφίες που έχω βγάλει και τις θεωρώ ξεχωριστές, θα γράφω μια σύντομη ιστορία για το πως προέκυψαν και θα εξωτερικεύω διάφορες σκέψεις μου γύρω από αυτές.

 Οι πρώτες φωτογραφίες που επέλεξα για να ξεκινήσω είναι από την περίοδο που άρχισα να εργάζομαι ως επαγγελματίας και έχω ένα ιδιαίτερο "δέσιμο" με αυτές.
Σε αυτές απεικονίζεται ένα πολύ ξεχωριστό και αγαπημένο μου πρόσωπο, η αδερφή μου η Λίλα. Έχω την τύχη η αδερφή μου να είναι καλλιτέχνης, σπούδασε την τέχνη της υποκριτικής σε δραματική σχολή και είναι πολύ ταλαντούχα ηθοποιός.
 Την εποχή που εγώ άρχισα να λειτουργώ το πρώτο μου στούντιο φωτογραφίας η Λίλα ήθελε να δημιουργήσει ένα photo book για να μπορεί να το δίνει με το βιογραφικό της σε διάφορες οντισιόν που συμμετείχε. Κανονίσαμε λοιπόν διάφορα sessions που ερχόταν και την φωτογράφιζα. Με διαφορετική διάθεση κάθε φορά, με διαφορετικό look και με διαφορετικό ύφος, ανάλογα με τον χαρακτήρα της ηρωίδας που έπρεπε να ενσαρκώσει.
 Έπρεπε να αποκαλύψω και να φωτογραφίσω τον ίδιο άνθρωπο σε διαφορετικές εκδοχές και να αναδείξω όχι μόνο την φυσική της ομορφιά αλλά και μια ποικιλία διαφορετικών χαρακτήρων και συναισθημάτων.
Μέσα από την διαδικασία των φωτογραφήσεων αυτών γνώρισα πτυχές του χαρακτήρα της που δεν τις ήξερα και με εξέπληξαν θετικά.
 Το κλίμα ήταν πάντα ευχάριστο και χαλαρό λόγο της οικειότητας που έχουμε μεταξύ μας και του τρόπου που επικοινωνούμε, όμως η Λίλα γνώριζε ακριβώς τι φωτογραφίες ήθελε να φτιάξουμε. Της έλειπε η εμπειρία της επαγγελματικής φωτογράφισης, ειδικά σε περιβάλλον στούντιο και στην αρχή κατάλαβα ότι αγχώθηκε λίγο με αποτέλεσμα να μην είναι ο εαυτός της. Ακολουθώντας όμως τις κατευθύνσεις και τις συμβουλές μου ένιωσε άνετα, απελευθερώθηκε και άρχισε να "παίζει" τους ρόλους της.

 Από όλες τις διαφορετικές φωτογραφήσεις που κάναμε έχω ξεχωρίσει μια στιγμή όπου πρότεινα στη Λίλα να ρίξει ένα σάλι στο πρόσωπο της και να πειραματιστούμε για να δούμε τι θα προκύψει. 
 Το setup είναι πολύ απλό, εναλλάσσεται μεταξύ φωτισμού τριών σημείων (Rembrandt) και Batterfly και τα backdrops είναι απλά ένα λευκό και ένα μαύρο. 
 Στο post production επέλεξα δύο film simulations. Για τις δύο πρώτες ασπρόμαυρο με κόκκο και για τις δύο επόμενες ένα αχνό sepia που μιμείται την παραγωγή φωτογραφιών με την χρήση μεταλλικών πλακών.

Headshot εστιασμένο στο βλέμμα.

Headshot προφίλ που αναδεικνύει τα χαρακτηριστικά του προσώπου.
Μου αρέσει πολύ που όσες φορές και να κοιτάξω αυτή την φωτογραφία προσπαθώ να μαντέψω τι μπορεί να σκέφτεται η συγκεκριμένη γυναίκα και μου γεννάει μια γλυκιά μελαγχολία. 

Headshot εστιασμένο στο βλέμμα και στα χέρια.

Η πιο ξεχωριστή φωτογραφία για μένα από τη συγκεκριμένη σεκάνς.
Παρομοιάζω την μορφή της σαν αγγελική που μου γεννάει μια αίσθηση ηρεμίας.

Αν θέλετε μπορείτε να δείτε περισσότερες φωτογραφίες από όλα τα sessions που κάναμε με την Λίλα εδώ. 

 Νομίζω ότι φτάσαμε στο τέλος για σήμερα.
Το log βγήκε λίγο μεγάλο αυτή την φορά, ελπίζω να μην σας κούρασε.
Από την επόμενη Παρασκευή θα είναι πολύ πιο σύντομα, θα εμπεριέχουν τις φωτογραφίες, μια σύντομη ιστορία για το πώς προέκυψαν, λίγα τεχνικά στοιχεία και τι σημαίνουν για μένα και πώς τις ερμηνεύω.

Μέχρι τότε να είστε όλοι καλά!